میانه CPI بی‌وقفه بالا می‌رود؛ سایه سنگین تورم ساختاری بر اقتصاد جهانی 1404/01/26 نظرات: میانه CPI بی‌وقفه بالا می‌رود؛ سایه سنگین تورم ساختاری بر اقتصاد جهانی در تازه‌ترین گزارش منتشرشده توسط نهادهای آماری، میانه شاخص قیمت مصرف‌کننده سالانه (Median CPI) روند نسبتاً پایداری از رشد قیمت‌ها را نشان می‌دهد. در حالی که تمرکز عمومی معمولاً بر نرخ تورم کل (Headline CPI) یا شاخص هسته‌ای است، اما میانه CPI که نوسانات شدید قیمتی را حذف می‌کند و داده‌هایی هموارتر ارائه می‌دهد، در سال‌های اخیر به‌عنوان یک معیار دقیق‌تر برای سنجش تورم پایدار مورد توجه قرار گرفته است. میانه CPI چیست و چرا اهمیت دارد؟ میانه شاخص قیمت مصرف‌کننده، به‌جای محاسبه میانگین، از میانه تغییرات قیمت‌ها استفاده می‌کند. به‌عبارتی، نیمی از اقلام موجود در سبد کالاها افزایش قیمتی بیش از این مقدار داشته‌اند و نیمی دیگر کمتر. این روش آماری کمک می‌کند تا تأثیر اقلام نوسانی و شوک‌های قیمتی غیرطبیعی (مانند جهش شدید قیمت انرژی یا مواد غذایی) بر تحلیل تورم تعدیل شود. بر خلاف CPI سنتی که می‌تواند به‌سرعت تحت تأثیر اتفاقات مقطعی قرار گیرد، میانه CPI تصویری شفاف‌تر از روند درونی و ماندگار تورم به سیاست‌گذاران اقتصادی ارائه می‌دهد. یافته‌های کلیدی گزارش جدید میانه CPI سالانه نسبت به سال گذشته، با افزایش ۴.۲ درصد مواجه بوده است. این رقم نسبت به میانگین تورم ۱۲ ماهه گذشته، ثبات نسبی را نشان می‌دهد و از احتمال وجود تورم ساختاری و ماندگار خبر می‌دهد. بخش‌های غیرنوسانی مانند اجاره مسکن، خدمات درمانی و حمل‌ونقل شهری سهم زیادی در این رشد داشته‌اند. تأثیرات این گزارش بر اقتصاد جهانی ۱. سیگنال به بانک‌های مرکزی افزایش پایدار میانه CPI نشان می‌دهد که تورم برخلاف کاهش‌های مقطعی در نرخ تورم کل، همچنان در ساختار اقتصاد باقی مانده است. این موضوع می‌تواند بانک‌های مرکزی را به ادامه یا تشدید سیاست‌های انقباضی مانند افزایش نرخ بهره ترغیب کند. ۲. نوسانات در بازارهای مالی بازارهای سهام و اوراق قرضه نسبت به این شاخص واکنش نشان می‌دهند. تداوم تورم می‌تواند باعث افزایش بازده اوراق خزانه و کاهش جذابیت سهام شرکت‌های با رشد بالا شود. سرمایه‌گذاران به‌سمت دارایی‌های کم‌ریسک‌تر حرکت خواهند کرد. ۳. اثر بر نرخ ارز افزایش نرخ بهره ناشی از تورم پایدار می‌تواند به تقویت ارزهای ملی منجر شود؛ به‌ویژه دلار آمریکا، که در بازارهای جهانی نقشی کلیدی دارد. این امر می‌تواند فشار بر اقتصادهای در حال توسعه را افزایش دهد، زیرا بازپرداخت بدهی‌های دلاری آن‌ها دشوارتر خواهد شد. ۴. تأثیر بر تجارت بین‌المللی افزایش قیمت تمام‌شده کالاها به‌دلیل تورم ماندگار، می‌تواند به کاهش صادرات و تغییر در تراز تجاری کشورها منجر شود. همچنین هزینه واردات برای کشورهایی که وابستگی کالایی دارند افزایش می‌یابد. ۵. فشار بر اقتصادهای آسیب‌پذیر کشورهای دارای بدهی بالا یا کسری بودجه، با تورم جهانی مزمن مواجه شده و فضای مانور سیاست‌گذاران محدودتر می‌شود. در نتیجه، این کشورها ممکن است مجبور به کاهش هزینه‌های عمومی، یارانه‌ها یا حتی ارزش پول ملی شوند. جمع‌بندی میانه شاخص قیمت مصرف‌کننده، برخلاف ظاهر آرام و کمتر رسانه‌ای خود، یکی از دقیق‌ترین ابزارها برای درک واقعی فشارهای تورمی است. افزایش این شاخص، زنگ هشداری برای اقتصادهای بزرگ و بازارهای مالی به‌شمار می‌رود و می‌تواند آغازگر دور تازه‌ای از سیاست‌های سخت‌گیرانه مالی در سطح جهان باشد. در شرایطی که تورم همچنان یکی از چالش‌های کلیدی پساکرونا و پساجنگ اوکراین محسوب می‌شود، توجه به داده‌هایی مانند Median CPI می‌تواند نقش حیاتی در هدایت درست سیاست‌های اقتصادی و حفظ ثبات جهانی ایفا کند.