📜 تاریخچه Zcash

زی‌کش در اکتبر ۲۰۱۶ توسط شرکت Electric Coin Company به رهبری Zooko Wilcox-O’Hearn راه‌اندازی شد.
Zooko یکی از پژوهشگران برجسته در حوزه رمزنگاری است که سال‌ها بر روی پروژه‌های امنیت دیجیتال کار کرده بود.
زی‌کش در واقع فورکی از بیت‌کوین محسوب می‌شود، اما با تغییرات عمده در زمینه حریم خصوصی و الگوریتم رمزنگاری.

⚙️ فناوری و الگوریتم زی‌کش

🔸 الگوریتم اجماع

Zcash از همان مکانیزم Proof of Work (اثبات کار) مشابه بیت‌کوین استفاده می‌کند، اما با الگوریتمی متفاوت به نام Equihash.
این الگوریتم به گونه‌ای طراحی شده که در برابر ASICها مقاوم‌تر باشد و تمرکززدایی بیشتری ایجاد کند.

🔸 فناوری zk-SNARKs چیست؟

zk-SNARKs (Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Argument of Knowledge) به معنای "اثبات بدون افشای دانش" است.
این فناوری اجازه می‌دهد تراکنش‌ها در بلاک‌چین تأیید شوند، بدون اینکه جزئیات آن (مقدار یا هویت طرفین) فاش شود.

در واقع:

• کاربران می‌توانند بین تراکنش شفاف (Transparent) و تراکنش محافظت‌شده (Shielded) یکی را انتخاب کنند.

• این قابلیت، انعطاف بالایی بین شفافیت و محرمانگی ایجاد کرده است.

💰 توکن ZEC

توکن بومی شبکه زی‌کش با نماد ZEC شناخته می‌شود و برای پرداخت کارمزدها و پاداش استخراج استفاده می‌گردد.

📊 جزئیات عرضه

• حداکثر عرضه (Max Supply): ۲۱ میلیون واحد (مشابه بیت‌کوین)

• در گردش (Circulating Supply): حدود ۱۶ میلیون ZEC

• قابل استخراج: بله، از طریق ماینینگ (Proof of Work)

⛏️ استخراج Zcash

فرآیند استخراج ZEC مشابه بیت‌کوین است اما از الگوریتم Equihash استفاده می‌کند.
ماینرها با حل مسائل رمزنگاری، تراکنش‌ها را تأیید و بلاک‌های جدید را تولید می‌کنند.

ویژگی‌ها:

• پاداش فعلی هر بلاک: ۳.۱۲۵ ZEC (پس از چندین هاوینگ)

• زمان بلاک: حدود ۷۵ ثانیه

• الگوریتم: Equihash (بهینه‌شده برای GPU)

🧩 کاربردهای زی‌کش

1. انتقال پول به‌صورت ناشناس و امن

2. حفظ حریم خصوصی در پرداخت‌های بین‌المللی

3. استفاده در پرداخت‌های سازمانی با محرمانگی بالا

4. پروژه‌های تحقیقاتی رمزنگاری و بلاک‌چین

🌍 تیم توسعه و همکاری‌ها

زی‌کش توسط شرکت Electric Coin Company پشتیبانی می‌شود و با نهادهایی مانند Zcash Foundation همکاری دارد.
در سال‌های اخیر، Zcash با شرکت‌هایی مانند Gemini Exchange و Binance برای افزایش پذیرش در صرافی‌ها همکاری کرده است.

✅ مزایا

1. حفظ کامل حریم خصوصی کاربران

2. انتخاب بین شفافیت و ناشناسی در تراکنش‌ها

3. کد منبع باز و امنیت بالا

4. پشتیبانی از فناوری رمزنگاری نوین (zk-SNARKs)

5. سازگاری با کیف پول‌ها و صرافی‌های بزرگ

⚠️ معایب

1. پیچیدگی زیاد در فناوری برای کاربران عادی

2. گاهی موجب نگرانی‌های نظارتی به‌دلیل تراکنش‌های ناشناس

3. استفاده محدودتر در پروژه‌های DeFi

4. رقابت با رمزارزهایی مانند Monero و Dash

🔮 آینده Zcash

زی‌کش در حال حرکت به سمت مدرن‌سازی شبکه و افزایش مقیاس‌پذیری است.
در سال‌های اخیر، این پروژه نقشه راهی برای مهاجرت از Proof of Work به Proof of Stake ارائه داده است تا مصرف انرژی کاهش یابد.
همچنین، Zcash در حال توسعه نسخه‌ای برای استفاده آسان‌تر از تراکنش‌های محافظت‌شده روی موبایل است.

اگر روند توسعه zk-SNARKs و تمرکز بر حریم خصوصی ادامه یابد، Zcash می‌تواند یکی از بازیگران اصلی آینده بلاک‌چین خصوصی باشد.

📈 وضعیت بازار (۲۰۲۵)

• رتبه در CoinMarketCap: حدود ۸۰–۱۰۰

• قیمت ZEC: بین ۲۰ تا ۴۰ دلار

• ارزش بازار: حدود ۶۰۰ میلیون دلار

• تعداد نودها: بیش از ۵,۰۰۰ نود فعال در شبکه

🏁 نتیجه‌گیری

زی‌کش یکی از پیشروترین پروژه‌ها در حوزه حریم خصوصی در بلاک‌چین است.
با تلفیق الگوریتم قوی Equihash و فناوری zk-SNARKs، این ارز دیجیتال توانسته میان ناشناسی و شفافیت تعادل برقرار کند.
در دنیایی که امنیت داده‌ها بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد، Zcash نقشی حیاتی در آینده تراکنش‌های امن و خصوصی ایفا خواهد کرد.